‘We herdenken en rouwen daar waar we leven’.
Openlijk rouwen
Tot aan het begin van de twintigste eeuw was rouw heel zichtbaar in het dagelijks leven. Mensen droegen bepaalde kleding. Maakten gebruik van zwart servies. Hadden altaartjes in huis waar doorgaans haarwerken van overleden personen werden getoond en ook postmortale foto’s waren niet ongebruikelijk.
Rouw als privé ritueel
Voor mijn opa’s & oma’s en ouders was rouwen een heel andere aangelegenheid. Er werd nauwelijks over gesproken en na een maand of wat moest je ‘gewoon weer door’ met je leven. Rouwen was vooral een privéaangelegenheid. Ze gingen hooguit op speciale dagen als kerst en verjaardagen hun geliefde een bloemetje brengen aan het graf. Als ze dat überhaupt al deden, want op de dood rustte een enorm taboe.
Rouwen in de 21ste eeuw
In onze wereld is techniek niet meer weg te denken. Je betaalt met je smartphone, belt via WhatsApp, deelt foto’s via sociale media, logt in bij de overheid met je DigiD en met een app
op je telefoon doe je je bankzaken. Steeds vaker zie je rouwadvertenties op Instagram, Facebook en Linkedin.
Rouwkaarten worden verstuurd via e-mail of Whatsapp. Uitvaarten zijn ook online bij te wonen en kunnen op elk gewenst tijdstip teruggekeken worden. Ook het ontstaan van herinnering pagina’s door het niet opzeggen van een account van een overledene is opvallend. Op de sterfdag of verjaardag van degene worden er dan foto’s, herinneringen en steunbetuigingen geplaatst.
Naast online rouwen om onze geliefden zijn er ook talloze pagina’s waar we bekende mensen herdenken en plekken waar lotgenoten steun zoeken bij elkaar.
De eerste QR codes op grafstenen ben ik al tegen gekomen. De codes leiden je naar de persoonlijke pagina van de overledenen. Pagina’s waar je het levensverhaal kunt lezen, foto’s kunt bekijken en soms ook audio bij kunt luisteren.
Kunnen we concluderen dat we met deze ‘digitale nalatenschap’ het eeuwige leven hebben?
Christel van Calsteren
Mei 2024
