Stella Artois betaalt mee als je met vrienden uit eten gaat bij een restaurant met een vrouwelijke chef-kok in Brazilië. Soupalicious maakt soep van restgroentes en doneert voor elke verkochte kom soep 1 kom aan de voedselbank. Het outdoormerk Patagonia ondersteunt met hun missie ‘we are in business to save our planet’ talloze klimaatacties. Bovendien zijn zij een belangrijke voorloper voor de circulaire economie met hun ‘guarantee for life’ concept: het bedrijf neemt alle producten terug en deze verwerken ze zo hoogwaardig mogelijk.
Bedrijven pakken hun verantwoordelijkheid voor een leefbare planeet steeds breder op. Niet alleen hergebruik van grondstoffen, maar ook een positieve impact op de biodiversiteit, op dierenwelzijn of de maatschappij vallen onder deze verantwoordelijkheid, lijken deze bedrijven uit te dragen. Wat ook opvalt aan deze initiatieven is dat ze op lokaal niveau toegepast worden. De lokale impact en betrokkenheid is ook een criterium om het gewilde ‘B-corp certificaat’ te verkrijgen, bestemd voor bedrijven met impact op zowel klimaatdoelen als sociale doelen.
Hoe combineren deze bedrijven people, planet en profit? Welke nieuwe modellen en ketens bouwen ze op nu zij zowel voor een gezonde bedrijfsvoering als voor een gezonde planeet en samenleving moeten zorgen?
Drijvende koeien
De Floating Farm in Rotterdam is een mooi initiatief dat vele facetten van duurzaamheid en welzijn meeneemt in het bedrijfsmodel en de lokale keten. Het is een drijvende boerderij met koeien die gevoed worden met organische reststromen uit de stad: gras van de sportvelden, aardappelschillen, zemelen van de Schiedamse molens en snijresten van restaurants. Drijvende zonnepanelen voorzien in de energiebehoefte van de melkrobots en de CO2-uitstoot voor transport wordt geminimaliseerd door met een elektrische bus te bezorgen.
Producten van de Floating Farm worden lokaal verkocht en de mest is bestemd voor de Rotterdamse parken om de cirkel rond te maken. Ook is er veel aandacht voor het welzijn en comfort van de koeien. Zo pakt de Floating Farm veel aspecten op: verminderen land-, energie- en watergebruik; verminderen van verspilling en afvalstromen; het verbeteren van dierenwelzijn en het realiseren van een korte lokale voedselketen.
Hennepvezel als oplossing voor bodem, boer en bouw
Een ander mooi voorbeeld van een initiatief dat bijdraagt aan meerdere vraagstukken op lokaal niveau is de introductie van hennepteelt door het collectief ‘Friesland circulair’, een samenwerking tussen provincie en bedrijven. Hennep is een snelgroeiend gewas dat weinig water nodig heeft en bovendien helpt om de kwaliteit van de bodem te verbeteren. Boeren die zich aansluiten bij het collectief kunnen meerjarige teeltcontracten afsluiten zodat ze inkomenszekerheid hebben. De hennepvezels zijn bestemd voor de bouw. Ze worden verwerkt tot isolatiemateriaal en helpen zo de sector om te verduurzamen en aan de isolatieopgave te voldoen.
Lokale schakels
Het vraagt een hoop creativiteit en goede samenwerking om niet alleen de producenten en de consumenten maar ook de ‘reducenten’ mee te nemen in de uitwerking van de keten. Er kunnen ook nieuwe schakels ontstaan waar de initiatieven op kunnen aanhaken om hun keten rond te krijgen.
Een voorbeeld van zo’n lokale schakel is een repair café, waar burgers hun huishoudelijk apparatuur of gereedschap of andere materialen kunnen (laten) repareren. Producten gaan langer mee, de kennis over (eenvoudige) reparaties wordt overgedragen en de afhankelijkheid van de wegwerpcultuur neemt af.
De 3D-printer technologie biedt op verschillende manieren een nieuwe schakel in de circulaire economie. Afval kan met deze technologie omgezet worden naar nieuwe producten. Op deze manier zet Signify oude visnetten om naar lampen. Ook kunnen natuurlijke materialen met behulp van deze technologie omgezet worden naar bruikbare grondstoffen. Zo realiseert Infinited fiber zachte stoffen voor kleding vanuit allerlei natuurlijke materialen.
Welke nieuwe initiatieven zullen er nog ontstaan in de komende jaren om de circulaire economie te realiseren en bedrijven helpen om hun brede verantwoordelijkheid te nemen? Hierover lees je meer in mijn volgende blog.
Femke Sikkema
Juni 2023
